

Transport ręczny ciężarów towarzyszy wielu pracom. Normy dźwigania oraz zasady BHP przy ręcznych pracach transportowych okreslone są przez polskie przepisy.
Normy dźwigania dla mężczyzn określone zostały w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2000r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz. U. 2000 nr 26 poz. 313 z późniejszymi zmianami – Ręczne prace transportowe). Ciężary, jakie mogą dźwigać kobiety, wskazane są przez Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 1996r. w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom (Dz. U. 1996 nr 114 poz. 545 z późniejszymi zmianami – Prace wzrbonione kobietom), a konkretnie część I. – Prace związane z wysiłkiem fizycznym i transportem ciężarów oraz wymuszoną pozycją ciała. We wskazanych przepisach znaleźć można wszystkie szczegóły związane z ręcznymi pracami transportowymi oraz zasady ich organizacji. Poniższy tekst skupia się na parametrach, wartościach i zasadach podstawowych.
Ręczne prace transportowe – każdy rodzaj transportowania lub podtrzymywania przedmiotów, ładunków lub materiałów przez jednego lub więcej pracowników, w tym przemieszczanie ich poprzez: unoszenie, podnoszenie, układanie, pchanie, ciągnięcie, przenoszenie, przesuwanie, przetaczanie lub przewożenie;
Praca dorywcza – ma miejsce wówczas, gdy ręczne przemieszczanie przedmiotów, ładunków lub materiałów ma miejsce nie częściej niż 4 razy na godzinę oraz jeżeli łączny czas wykonywania tych prac nie jest dłuższy niż 4 godziny w ciągu doby;
Praca stała – ma miejsce wówczas, gdy ręczne przemieszczanie przedmiotów, ładunków lub materiałów odbywa się częściej niż 4 razy w ciągu godziny lub łączny czas wykonywania tych prac przekracza 4 godziny w ciągu doby;
Sprzęt pomocniczy – wszystkie środki mające na celu ograniczenie zagrożeń i uciążliwości związanych z ręcznym przemieszczaniem przedmiotów, ładunków lub materiałów, jak również ułatwienie wykonywania tych czynności (pasy, liny, łańcuchy, zawiesia, dźwignie, chwytaki, rolki, nosze, wciągniki i wciągarki ręczne, taczki, wózki, itp.)
Należy pamiętać, że pracodawca ma prawny obowiązek stosowania rozwiązań technicznych i organizacyjnych, które mają wyeliminować lub ograniczyć konieczność wykonywania ręcznych prac transportowych. Nie wystarczy zatem przestrzegać maksymalnych wartości obciążenia przypadającego na pracownika. Dopiero gdy faktycznie nie ma możliwości uniknięcia transportu ręcznego przedmiotów, ładunków lub materiałów, pracodawca może dopuścić pracowników do tych czynności. Pracownicy muszą w takim wypadku zostać wyposażeni w niezbędny sprzęt pomocniczy i środki ochrony indywidualnej, a sam transport ręczny zorganizowany musi być w odpowiedni sposób.
Podstawowe wartości dopuszczalnego obciążenia (ciężaru) – podnoszenie i przenoszenie (transport ręczny):
Charakter pracy | Mężczyźni | Kobiety | ||
Indywidualnie | Zespołowo | Kobiety, z wyłączeniem kobiet w ciąży | Kobiety w ciąży | |
Praca stała | 30 kg | 25 kg / 1 os. | 12 kg | 3 kg |
Praca dorywcza | 50 kg | 42 kg / 1 os. | 20 kg | 5 kg |
Zastrzeżenia – sytuacje niedopuszczalne
Zabronione jest: | |
Transport ręczny (ręczne przenoszenie) przedmiotów o masie powyżej 30 kg | na wysokość powyżej 4 metrów |
na odległość większą niż 25 metrów | |
Oburęczne przemieszczanie przedmiotów, gdy siła potrzebna do zapoczątkowania ruchu przedmiotu przekracza: | 300 N przy pchaniu |
250 N przy ciągnięciu | |
Zespołowe przenoszenie przedmiotów na odległość przekraczającą 25 metrów lub o masie przekraczającej 500 kg | |
Organizowanie transportu ręcznego przedmiotów, ładunków i materiałów, gdy wydatek energetyczny potrzebny do ich podnoszenia i przenoszenia przekracza wartość 2000 kcal na zmianę roboczą. |
Każdy pracodawca, u którego przewiduje się prowadzenie transportu ręcznego, zobowiązany jest do przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego występującego przy ręcznych pracach transportowych.
W procesie oceny należy brać pod uwagę nie tylko masę przedmiotów, ładunków lub materiałów, lecz także warunki środowiska pracy, sposób organizacji pracy oraz indywidualne predyspozycje pracownika. Ocenę ryzyka należy przeprowadzić zarówno na etapie planowania i organizowaniu prac, jak i po każdej zmianie przyjętej wcześniej organizacji pracy.
Pracownik musi zostać skutecznie zapoznany z wynikami oceny ryzyka, na przykład w trakcie szkolenia BHP. Szkolenie takie lub instruktaż stanowiskowy obejmuje również sposoby (techniki) właściwego i bezpiecznego podnoszenia, sposób organizacji ręcznych prac transportowych oraz zasady wykorzystania sprzętu pomocniczego.
Aby zamówić ocenę ryzyka dla ręcznych prac transportowych – skontaktuj się z nami lub dokonaj wyceny usługi online.